Νόμπελ, βραβεία

Βραβεία που ίδρυσε με τη διαθήκη του (27 Νοεμβρίου 1895) ο Άλφρεντ Νόμπελ, για να τιμούνται κάθε χρόνο οι πέντε προσωπικότητες - χωρίς διάκριση φυλής ή εθνικότητας - οι οποίες «στο έτος που πέρασε προσέφεραν τη μεγαλύτερη ωφέλεια στην ανθρωπότητα», στους τομείς της φυσικής, της χημείας, της ιατρικής ή της φυσιολογίας, της λογοτεχνίας, της ειρήνης και από το 1969 των οικονομικών επιστημών (το χρηματοδοτεί η Κεντρική Τράπεζα της Σουηδίας). Τα πρώτα β.Ν. απονεμήθηκαν το 1901. Τα βραβεία Νόμπελ συνίστανται από χρυσό μετάλλιο, δίπλωμα και χρηματικό ποσό κυμαινόμενο μεταξύ 40.000 και 50.000 δολαρίων ΗΠΑ Κάθε βραβείο μπορεί να απονεμηθεί και σε δύο ή και σε τρία πρόσωπα συγχρόνως. Για τη χρηματοδότηση των βραβείων ο Άλφρεντ Νόμπελ συνέστησε, με τη διαθήκη του, ίδρυμα (Nobelstiftelsen) στο οποίο διέθεσε 31 εκατομμύρια σουηδικές κορόνες. Από τους τόκους του κεφαλαίου αυτού, χωρισμένους σε πέντε ίσα μέρη, βραβεύονται κάθε χρόνο οι πέντε. Οι υποψηφιότητες για β.Ν. δεν τίθενται από τους ενδιαφερόμενους, αλλά προτείνονται από προσωπικότητες που είχαν τιμηθεί προηγουμένως με αυτό ή από διαπρεπείς επιστήμονες αδιαμφισβήτητου κύρους. Τα βραβεία κάθε έτους απονέμονται στις 10 Δεκεμβρίου (επέτειος του θανάτου του Άλφρεντ Νόμπελ). Τα βραβεία της φυσικής και της χημείας τα απονέμει η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών, το βραβείο ιατρικής ή φυσιολογίας το Καρολίνειο (ιατροχειρουργικό) Ινστιτούτο της Στοκχόλμης, το βραβείο λογοτεχνίας η Σουηδική Ακαδημία και το βραβείο ειρήνης πενταμελής επιτροπή της νορβηγικής Βουλής. Στιγμιότυπο από την απονομή του βραβείου Νόμπελ ειρήνης στους Γιάσερ Αραφάτ, Γιτζάκ Ράμπιν και Σιμόν Πέρες. Ο Σουηδός χημικός και βιομήχανος Άλφρεντ Μπέρναρντ Νόμπελ, ιδρυτής των ομώνυμων βραβείων.